04 Φεβρουαρίου 2011

Αετομηλίτσα (Ντένισκο)


Η Ιωάννα, φίλη της Βάγιας, κεντραρισμένη προς το τότε παρόν.
Κάτω: Ο Λάμπρος, αδερφός της Βάγιας, κρατώντας το BALTHAZAR και γέρνοντας ελαφρώς αριστερά. Η αρχή της πτώσης; Τέτοιες οδηγίες είχε για να δούμε στην ολοτητά του το φράχτη; who knows?
Φωτογραφίες: Δημήτρης Βαρδακούλης (εκ' Τζουρμακλί ορμώμενος)

Και να το πρώτο κουίζ του ταξιδιού. Δεν θέλουμε να πούμε κάτι για την έλλειψη φαντασίας του φωτογράφου-σκηνοθέτη, αλλά να τον συγχαρούμε για την ευρηματικότητά του και την πανοραμική αίσθηση του τοπίου που μας χάρισε.

Ποιά είναι τα κοινά των δύο φωτογραφιών;

Απάντηση: 1 μπουκάλι νερό, 1 γυάλινο ποτήρι με υπολείμματα φραπέ και ροζ καλαμάκι, 1 φλυτζάνι από τσάι, 1 πλαστικό ποτήρι που εικάζουμε ότι είναι τσίπουρο (από το ωραιότατο χαμόγελο της Ιωάννας και τον πύργο της Πίζας από την άλλη) και φυσικά το BALTHAZAR

Αετομηλίτσα (Ντένισκο)

Η Αετομηλίτσα (παλιά Δέντσικο - Ντένισκο, Γαλαταριά) είναι βλαχοχώρι του νομού Ιωαννίνων, στην επαρχία Κονίτσης, σκαρφαλωμένο στις νότιες πλαγιές του Γράμμου. Είναι το βορειότερο χωριό του νομού στα Αλβανικά Σύνορα, και βρίσκεται σε υψόμετρο 1380-1490 μέτρων. Το όνομα Ντένισκο είναι σλάβικο και σημαίνει προσήλιο, που δηλώνει και το γεωγραφικό προσανατολισμό του χωριού. Τη δεκαετία του 1928 μετονομάστηκε σε Αετομηλίτσα (Αετός και Μηλιά).
Είναι καθαρά κτηνοτροφικό χωριό και κατοικείται μόνο το καλοκαίρι, ενώ το χειμώνα οι οικογένειες των κτηνοτρόφων κατεβαίνουν με τα κοπάδια τους κυρίως στους νομούς Θεσσαλίας και Μακεδονίας.
Τα δρομολόγια που προσφέρει μέσα σε δάση ή η θέα πάνω σε κορυφογραμμές είναι πόλος έλξης για μεγάλο αριθμό ορειβατών που καταφθάνουν σε κάθε εποχή του χρόνου, ακόμα και το χειμώνα.
Η Αετομηλίτσα άρχισε πάλι να αποκτά το παραδοσιακό της χρώμα, καθώς επανήλθαν τα καλντερίμια, οι πλακόστρωτες πλατείες και τα πέτρινα τοιχία. Η κοινότητα το καλοκαίρι στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κτίριο στην κεντρική πλατεία του χωριού, ενώ τους χειμερινούς μήνες μεταφέρεται στη Λάρισα. Από το 2004 λειτουργεί και το ΚΕΠ Αετομηλίτσας.
Στο χωριό λειτουργούν τους καλοκαιρινούς μήνες δύο ταβέρνες και ένα καφέ μπαρ, που βρίσκονται στην πλατεία. Το πνευματικό κέντρο του χωριού κοσμεί την είσοδο της πλατείας, ενώ η δημιουργία του καταφυγίου συνέβαλλε στην ουσιαστική ανάπτυξη του χωριού, καθώς λειτουργεί όλο τον χρόνο και φιλοξενεί πλήθος επισκεπτών.
Η Αετομηλίτσα, παλιό κεφαλοχώρι, είχε γνωρίσει άνθιση τον 18ο, τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα. Οικονομικά αυτοδύναμο εκείνη την εποχή είχε γύρω στα 40.000 αιγοπρόβατα, ενώ οι αγωγιάτες και οι έμποροι του χωριού έφταναν μέχρι τον Αυλώνα της Βορείου Ηπείρου ή τη Νιγρίτα των Σερρών και διακινούσαν προς τα εκεί τα προϊόντα τους.

Μετά το 1950, οι Αετομηλιτσιώτες βρέθηκαν διασκορπισμένοι σε όλα τα κράτη, κυρίως δε της Ανατολικής Ευρώπης, απ’ όπου και άρχισαν να επιστρέφουν πολύ αργότερα. Παράλληλα, τοα χωριό επηρεάστηκε αρνητικά και από το φαινόμενο της αστυφιλίας, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει από ερήμωση μέχρι και τη δεκαετία του '70. Εκείνη την εποχή αριθμούσε 70 σπίτια, αφού δεν έμεινε τίποτα απ’ τα παλιά αρχοντικά ενώ στα 50.000 στρέμματα λιβαδιών έχουν μείνει κάπου 8-10 χιλιάδες αιγοπρόβατα.Πραγματοποιήθηκαν σφοδρές μάχες, αφού στο χωριό υπήρχε η Κυβέρνηση του βουνού και το αρχηγείο του δημοκρατικού στρατού, υπό τον Μάρκο Βαφειάδη. Οχυρά (πυροβολεία) και οι θέσεις των εγκαταστάσεων (Νοσοκομεία, πεδία βολής, μονοπάτια κλπ.) διασώζονται ακόμη και σήμερα.
Οι Αετομηλιτσιώτες σήμερα είναι διασκορπισμένοι σε όλη την Ελλάδα. Με την ίδρυση συλλόγων στη Θεσσαλονίκη και στη Λάρισα και κυρίως χάρη στην αγάπη των Αετομηλιτσιωτών το χωριό ξαναζωντάνεψε, με αποτέλεσμα να αριθμεί σήμερα εκατοντάδες σπίτια και οικογένειες. Επίσης, η κτηνοτροφία βρίσκεται σε συνεχή άνοδο, με παραγωγή ντόπιων προϊόντων της Αετομηλίτσας, όπως τυριά (με πρώτο το μανούρι), τα αγνά και νόστιμα κρέατα, και τσάι του βουνού.
Οι Αετομηλιτσιώτες επιστρέφουν πλέον έστω και σαν παραθεριστές στον τόπο τους και κάθε καλοκαίρι το χωριό είναι γεμάτο ζωή. Πλήθος παιδιών δημιουργούν το πιο αισιόδοξο κλίμα για το μέλλον αυτού του τόπου και αποτελούν τον πιο ισχυρό θεματοφύλακα της ιστορικής συνέχειας της Αετομηλίτσας.
Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου